Transport kolejowy w Polsce ma bardzo istotne znaczenie. W samym 2018 roku koleją przetransportowano ponad 249 milionów ton ładunków i ponad 310 milionów pasażerów. Nie zmienia to jednak faktu, że większość taboru kolejowego w naszym kraju to przestarzałe konstrukcje, wysoka awaryjność oraz niski komfort podróży. Statystycznie rzecz ujmując przeciętna lokomotywa elektryczna i wagony pasażerskie mają ok. 30 lat, a spalinowa lokomotywa ok. 40 lat. W ciągu kilku ostatnich lat pojawiła się w Polsce kolej szybkiego ruchu w postaci Pendolino. Bez wątpienia jednak w kwestii taboru kolejowego odbiegamy od Zachodu, choć powoli zaczyna się to zmieniać.
Transport kolejowy – oznaczenia Polskich Kolei Państwowych
W lipcu 1959 roku pojawił się na polskiej kolei jednolity system oznaczania lokomotyw elektrycznych. Dlatego więc, zgodnie z jego zasadą lokomotywy Polskich Kolei Państwowych są oznaczane trzema znajdującymi się obok siebie symbolami:
E P/T/U/M 01-49
gdzie:
E – oznaczenie trakcji elektrycznej;
P/U/T/M – oznaczenie przeznaczenia lokomotywy (P – pasażerska, U – uniwersalna, T – towarowa, M – manewrowa);
01 – 49 – liczba oznaczająca układ osi, sposób napędu, napięcie zasilania oraz kolejność wprowadzenia.
Przykładowo jeśli mamy lokomotywę ET22 to z jej oznaczenia możemy wywnioskować, że jest to trzecia wprowadzona do eksploatacji, sześcioosiowa lokomotywa elektryczna o układzie osi Co’Co’ na prąd stały 3kV przeznaczona do przewozu towarów. Pełną nazwą lokomotywy jest seria ustalona na podstawie powyższych zasad oraz numer inwentarzowy. Lokomotywy spoza PKP są oznaczane w inny sposób, najczęściej wykorzystuje się typ konstrukcyjny lokomotywy, choć pojawiają się oznaczenia, które wzorowane są na tych używanych przez PKP.
Transport kolejowy – typ konstrukcyjny
Według normy przyjętej w 1963 roku lokomotywy, które zostały wyprodukowane w Polsce mają nadany typ konstrukcyjny składający się z trzech cyfr i litery E. Dodatkowo za literą E można wpisać małą literę, która oznacza odmiany konstrukcyjne maszyny. Pierwsza cyfra oznacza rodzaj lokomotywy:
1 – lokomotywa pasażerska;
2 – lokomotywa towarowa;
3 – lokomotywa uniwersalna;
4 – lokomotywa manewrowa lub przemysłowa.
Następnie dwie cyfry stanowią kolejność opracowania projektu. Tak więc lokomotywa, która w barwach PKP nosi nazwę ET22 to tak naprawdę zgodnie z typem konstrukcyjnym maszyna 201E, z czego możemy wyczytać, że jest to lokomotywa towarowa, pierwszego projektu. Podobnie 303E oznacza lokomotywę uniwersalną, trzecią w kolejności projektowej. W związku z tym, że ma układ osi Bo’Bo’ (czteroosiowy) zgodnie z nomenklaturą PKP nosi nazwę EU07.
Transport kolejowy – oznaczenie UIC
Od 2006 roku lokomotywy elektryczne w Polsce są oznakowane też 12-cyfrowym numerem zgodnym z normami Międzynarodowego Związku Kolei. W związku z tym, w Polsce elektrowozy oznaczane są schematem:
9a 51 b cde eee-f
gdzie:
9 – pojazd trakcyjny;
a – rodzaj pojazdu: 1 dla elektrowozów liniowych, 7 dla manewrowych;
51 – kod kraju przewoźnika (Polski);
b – cyfra określająca przeznaczenie pojazdu (od 1 do 8);
c – cyfra oznaczająca rodzaj napędu (od 1 do 4);
d – cyfra określająca moc;
e – liczba określająca numer egzemplarza w serii;
f – cyfra kontrolna.
Układ osi lokomotyw elektrycznych
Na zakończenie pozostaje kwestia układów osi elektrowozów, o których wspomnieliśmy wcześniej. Lokomotywy elektryczne mają różne układy osi i w związku z tym, jaką mają ilość osi oznaczane są innymi literami:
A – jedna oś;
B – dwie osie;
C – trzy osie.
Jeśli osie mają napęd indywidualny oznacza się go literą o. Co więcej, w zapisie osi stosuje się apostrof, który służy do oddzielania osi jednego wózka. Jeśli elektrowóz jest dwuczłonowy (np. ET41) wówczas między kolejnymi członami grupuje się osie wykorzystując znak plusa.
Zapraszamy także do zapoznania się z artykułem na temat zalet i wad transportu kolejowego: https://faircargo.pl/wady-i-zalety-transportu-kolejowego/
